🔷قرآن بسندگی سیاسی
بسم الله الرحمن الرحیم
🔷قرآن بسندگی سیاسی
بازشدن دروازه های فرهنگی ایران به روی اندیشه های تجدد گرایانه ی غربی، تحوّلات زیادی در افکار اندیشمندان مسلمان پدید آورد. از مهمترین آنها این بود که برای افناع پیشینه مذهبی خود و نیز عرضه ی افکار خود به جامعه ی مسلمان ، ناچار بودند به این افکار رنگ اسلامی هم بزنند و آنها را از دل دین استخراج کنند.
طبعا این انتظار بی موردی بود که بتوان نصّ صریحی برای تأیید آرمان های این متفکّرین، از سنّت اسلامی یافت. از این رو، دست به دامن آیات یا روایاتی کلّی شدند که با کمی تفسیر می توانست مقصود آنان را تأمین کند. اینجا بود که بازار تمسّک به آیات جهاد، ولایت امر، رسیدگی به مستضعفان و... داغ شد.
در این میان، نقش مفسّرین اصلی قرآن، یعنی اهل بیت علیهم السلام، کمرنگ شد؛ زیرا بررسی و کنکاش در روایات خود زحمت و تخصّص بالایی لازم داشت، و معمولاً هم نتیجه ی بحث، خارج از هدف این نواندیشان می شد. همچنین آیات به صورتی گزینشی و تک بُعدی انتخاب شده و به آیاتی که خلاف هدف مطلوب را می داد، نمی پرداختند.
این در حالیست که با نگاه تک بُعدی به آیات، هر نتیجه ی دلبخواهی را می توان گرفت! مثلاً اهل سنّت برای تصحیح شوری به آیه ی شریفه ی «وأمرهم شوری بینهم»، برای حجّیّت اجماع در انتخاب امام و نیز عدالت صحابه به آیات شریفه ای همچون «کنتم خیر أمّة...»، برای لزوم اطاعت از مطلق حاکمان به آیه ی مبارکه ی اولی الأمر تمسّک می کنند!
به عنوان نمونه ای از این استفاده های کلّی، بحث جهاد و امر به معروفست. این حرفیست که در محافلشان زیاد تکرار می کنند: «ده ها آیه و روایت در مورد تشویق به جهاد و امر به معروف و... داریم و نمی شود آنها را کنار گذاشت».
اما تکلیف ده ها روایتی که مقصود این آیات را بیان کرده و تصدّی جهاد را منحصر در امام می شمارد، چه می شود؟!
جالبست بدانید که در میان ده ها روایتی که از دوران غیبت خبر داده یا وظایف شیعیان را برای آن زمان بیان می کند، حتی یک روایت صحیح و صریح نداریم که شیعیان را موظّف به #قیام و تشکیل حکومت کرده باشد!
